محمد کاظمی‌فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در نشست خبری گفت: سند تحول قضایی از ابتدای سال اصلاح شد و درصد زیادی از آن متوجه فناوری اطلاعات است و حدود ۴۰ درصد از سند، استفاده از این فناوری‌ها است.
وی افزود: یکی از کارکرد‌های فناوری که دستور حضرت آقا هم بوده است، دسترسی آسان است. امروز در هر ساعت و شبانه روز مردم می‌توانند به خدمات قضایی دسترسی داشته باشند.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه ادامه داد: ما روزانه ۳ میلیون ورود به سامانه‌ها را داریم. ما در پنجره الکترونیک قضایی برخی از خدمات را در اختیار مردم قرار دادیم.
وی گفت: دسترسی اتباع به ثنا فراهم شده است و حدود ۱۴۰ هزار نفر از اتباع در ثنا شرکت کردند.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه گفت: ۹۵ درصد ابلاغ‌ها به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و ۵ درصد فیزیکی است.
کاظمی فرد با بیان اینکه در برخی نقاط محروم هیچ خدمات قضایی وجود نداشت، گفت: حرکتی را با عنوان حرکت خدمات جهادی با کمک دفاتر خدمات شروع کردیم و ۱۷۰۰ نقطه خدمت رسانی شد و به صورت دوره‌ای انجام می‌شود؛ مانند ملاقات خانواده زندانی با زندانی و… که در این حرکت جهادی انجام می‌شود.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه افزود: دادرسی الکترونیکی به مرحله خوبی رسیده است، سال گذشته ۸۰ درصد بود و الان ۳ درصد هم افزایش یافته یعنی ۸۳ درصد شده است.
وی با بیان اینکه هوشمندسازی نظارت‌ها را داریم، گفت: مراجعان حرفه‌ای و مجرمان خطرناک و متواری و شاهد حرفه‌ای و کارچاق کن را داشتیم که در این زمینه بانک سامانه اطلاعات موثر اشخاص را داریم و به صورت اتوماتیک به روزرسانی می‌شود. شاهد حرفه‌ای در سند تحول قضایی به ما واگذار شد و اثرات خوبی هم در این زمینه داشته است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه ادامه داد: سامانه استعلامات هوشمند مالی در بحث شناسایی اموال را داشتیم که امسال توقیف اموال هم اضافه شد. الان قاضی ظرف چند دقیقه و با یک دکمه، اموال را توقیف می‌کند. شناسایی اموال ۱۲۰۰ پرونده از این مسیر انجام شده است.
وی گفت: در گذشته مراجعات حضوری بود بعد از آن دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه‌اندازی شد و اکنون محدوده مکانی و زمانی دسترسی به خدمات قضایی برای مردم برداشته شده است و در پهنه جغرافیایی کره زمین و تمامی ۲۴ ساعت شبانه روز امکان بهره‌گیری خدمات الکترونیک قضایی خود به صورت برخط و غیرحضوری فراهم است.
کاظمی فرد با بیان اینکه سامانه اعتبار معاملاتی با هدف گسترش شفافیت راه اندازی شد، گفت: پیش از این سامانه سجل محکومان مالی بود که این سامانه ارتقا یافت و به سامانه اعتبار معاملاتی تبدیل شد. محکومیت‌های مالی در سامانه اعتبار معاملاتی به طرفین معامله اعلام می‌شود؛ در صورتی که فرد محکومیت داشته باشد به عنوان یک آدم پرخطر معرفی می‌شود. این سامانه هم در اختیار بنگاه‌ها و هم در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، از راه اندازی خدمت استعلام ممنوع المعامله بودن افراد در بستر فضای مجازی خبر داد و گفت: مشخصات افراد محجور در بانک اطلاعاتی قرار گرفته و در استعلام ممنوع المعامله بودن افراد کمک به سزایی خواهد کرد.
کاظمی فرد درباره اینکه بعضا سامانه ثنا ایراداتی وجود دارد، از جمله اینکه پیامک می‌آید که به ثنا مراجعه کنید ولی تا چند روز بعد در سایت ابلاغیه‌ای نیست. علاوه بر این آیا قرار است وضعیت این سامانه تغییر کند و به روز شود یا خیر؟ گفت: قطعی سامانه ثنا در ۱۲ روز گذشته، به دلیل ارتقایی بود که داشتیم و اختلال به وجود آورده بود و این اختلال رفع شده است.
وی گفت: در ۱۲ روز گذشته متوجه شدیم که پیامک می‌آید ولی ابلاغیه‌ای بارگذاری نشده است که آن را رفع کردیم. نسخه سامانه بروز شده است و اکنون مشکلی ندارد.
وی گفت: سامانه ارتقا یافته و در حال حاضر در حال بروز رسانی است. از سال گذشته نسخه‌ای را آماده کردیم و هر چند وقت یکبار آزمایشی تغییرات را اعمال می‌کنیم. این سامانه زیر ساخت وسیعی دارد و اکنون کار را شروع کردیم و به زودی ظاهر سامانه هم عوض می‌شود و سامانه ابلاغ تغییر می‌کند.
۲۰۰ هزار نفر از اتباع خارجی کد ثنا دریافت کردند
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در پاسخ به سوالی درباره ارائه خدمات قضایی به اتباع خارجی گفت: زمانی که سامانه ابلاغ راه‌اندازی شد یکی از مشکلات مربوط به اتباع خارجی بود و همه ابلاغیه‌ها برای آنها به صورت سنتی انجام می‌شد. پس از آن تحولات بسیاری رخ داد و حدود یک سال در تعامل با وزارت کشور ارائه خدمات به اتباع ساماندهی شد و اکنون اتباع خارجی دارای شناسه فراگیر می‌توانند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه داشته باشند و استعلام وضعیت آنها از وزارت کشور اخذ می‌شود.
وی ادامه‌داد: در سال گذشته ۱۴۰ هزار نفر از اتباع خارجی و با احتساب سال قبل از آن در مجموع حدود ۲۰۰ هزار نفر از اتباع تاکنون کد ثنا دریافت کرده‌اند و بسیاری از آنها کد ثنا یا ابلاغ الکترونیک ندارند و اگر پرونده‌ای در دستگاه قضایی برای آنها تشکیل شود یا شکواییه‌ای داشته باشند، برای آنها کد ثنا صادر خواهد شد.
وی گفت: دفاتر خدمات قضایی در کشور افزایش پیدا می‌کند به صورتی که در سال گذشته دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در تهران ۵۰ درصد افزایش داشته است.
کاظمی‌فر در ادامه اظهار کرد: سامانه آرای قضایی در پژوهشگاه قوه قضاییه ۴۰ هزار رأی را به صورت عمومی منتشر کرده است که مرکز آمار تمام آنها را گمنام‌سازی کرده و به پژوهشگاه ارائه داده است. همچنین سامانه تحلیل و نقد آرای دادگستری را داریم که شامل ۹۰ میلیون رأی است که برای اتقان آرا و نظارت بر آرا کاربرد دارد و در اختیار پژوهشگران است.
وی افزود: همچنین مذاکراتی با معاونت علمی ریاست جمهوری مذاکراتی شده تا داده‌ها تحویل شرکت‌های دانش‌بنیانی شود که در حوزه هوش مصنوعی کار می‌کنند و امیدواریم اول سال بعد محتوای هوشمند برای مردم و قاضی ارائه دهیم تا در موارد مختلف به آنها کمک شود و هوش مصنوعی وارد دستگاه قضایی کند.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه درباره کرامت مراجعین به مراجع قضایی گفت: سامانه ارتباط مردمی عدلیه راه‌اندازی شده است که برای الکترونیکی کردن درخواست‌های مردمی است. قبلأ در جریان سفر‌های مسئولین درخواست‌های پرشماری از سوی مردم ارائه می‌شد، اما با کمک این سامانه درخواست‌ها به‌صورت الکترونیک ثبت و کد رهگیری به متقاضی ارسال می‌شود و شخص می‌تواند از منزلش هم درخواست خود را ارائه دهد. همچنین پیامک نظرسنجی از مراجعین را داریم که شامل ۴.۵ میلیون پیامک در سال است.
وی در باره پابند‌های الکترونیک گفت: یکی از نوآوری‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین در قوه قضاییه مرتبط با زندانیان است. سال قبل حدود ۱۸ هزار نفر از این امکان استفاده کردند تا برای گذراندن محکومیت خود، خارج از زندان باشند.
وی افزود: شرکت‌های تولیدکننده پابند‌های الکترونیک داخلی هستند و ظرفیت خوبی در این خصوص شکل گرفته است و دستگاه ضابط هم از آن استفاده می‌کند.
کاظمی‌فرد ادامه داد: درگاه ملی مجوز‌ها بالاترین استعلام‌ها را از سامانه اعتبار معاملاتی قوه قضاییه دارد.
وی درباره هوش مصنوعی گفت: ۹۰ میلیون تصمیم قضایی با استفاده از آخرین روش‌های هوش مصنوعی در سامانه تحلیل و نقد آرا دادگستری (تناد) گمنام شده است و جهت آموزش و به عنوان دستیار برای همکاران قضایی برای پیدا کردن آرای مشابه و متعارض است.
وی گفت: ابزار گفتار به متن در اختیار تمامی قضات قرار گرفته است که با بیان دادنامه و صورت مجلس آنها را با این ابزار به صورت متن در سامانه‌های قضایی قرار دهند. این ابزار با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان و به روزترین روش‌های تبدیل گفتار به متن انجام شده است. با استفاده از ۸ شرکت دانش بنیان و روش‌های هوش مصنوعی امکان احراز هویت غیرحضوری جهت دریافت شناسه قضایی فراهم شده است و در سال ۱۴۰۲ حدود یک و نیم میلیون نفر از این طریق شناسه ثنا را دریافت کرده‌اند.
کاظمی‌فرد در ادامه گفت: سامانه قرارداد الکترونیک با هدف شفاف‌سازی قرارداد بین وکیل و موکل راه‌اندازی شد. تعداد ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قرارداد الکترونیک وکالت بین وکیل و موکل منعقد شده است و تبادل مالی بین وکیل و موکل شفاف‌تر شده است و ۸ میلیون استعلام از جانب سازمان امور مالیاتی در مرکز ملی تبادل اطلاعات انجام شده است. قرارداد الکترونیک وکالت علاوه بر حمایت از موکل، شفافیت‌های مالی در میان وکلا و قوه قضاییه را به همراه دارد.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در مورد دادرسی‌های الکترونیک نیز گفت: در این طرح با همکاری چند شرکت دانش‌بنیان به جای اعزام زندانیان به مراجع قضایی جهت شرکت در جلسه تحقیق و رسیدگی، این موضوع به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. در حال حاضر در یک تحول حدود ۸۳ درصد زندانیان کشور به صورت الکترونیکی در جلسات تحقیق و رسیدگی شرکت می‌کنند.
وی گفت: خوشبختانه جمهوری اسلامی به یک تجربه ارزشمند در زمینه دادرسی الکترونیک رسیده است. اگر مردم به دادگاهی دعوت شوند تا در جلسات حضور پیدا کنند، می‌توانند به صورت مجازی در آن دادگاه شرکت کنند. در مواردی که دادگاه در یک شهر یا یک کشور دیگر باشد این دستاورد بسیار مفید است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: ما شماره تلفن ۱۴۷۰ را داریم که برای رفع مشکلات خدمات الکترونیک قضایی در داخل و خارج است.
کاظمی فرد درباره تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان در سامانه تسهیم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی گفت: سال گذشته با همکاری کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شرکت سپرده‌گذاری و سازمان بورس و اوراق بهادار اطلاعات بیش از یک میلیون نفر برای تقسیم سهام عدالت به سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری ارسال شد.
وی درباره هوشمندسازی نظارت‌ها و فرآیند‌های قضایی گفت: سامانه اطلاعات موثر افراد (ساما) برای شناسایی هوشمند مراجعان حرفه‌ای به دستگاه قضایی راه اندازی شده است تا در مراحل رسیدگی اطلاعات را در اختیار قاضی در جهت اتقان بیشتر آرا قرار دهد. این کار باعث می‌شود تا جلوی افرادی که می‌خواهند به صورت حرفه‌ای دادرسی را از مسیر عدالت خارج کنند گرفته شود و وضعیت‌هایی، چون شاهد حرفه‌ای، محکوم متواری، سابقه‌دار یا خطرناک، ممنوع الخروجی در آن قابل پایش است.
