۲۲:۴۷ – ۰۱ دی ۱۴۰۳
سردار منتظرالمهدی، معاون فرهنگی و اجتماعی فراجا با تاکید بر اینکه انواع خشونت چه کلامی و چه فیزیکی و جسمانی، رفتاری آزاردهنده و دردناک است؛ در یادداشتی نوشت: این مقوله علاوه بر جسم، روح و روانِ قربانیان را دستخوش رنج و آزارساخته و امنیت و آرامش آنان را فرومیکاهد؛ حتی فراتر از آن، اگر ریشه در سنین کودکی و نوجوانی باشند، آنچنان آسیبرسان است که اثرات آن به عنوان نوعی «رخ داد ضربه آمیز» (تروماتیک)، تا واپسین سالهای زندگی باقی میماند و جز با درمانگریهای عمیق نمیتوان آن را از میان راند.
اگرچه انواع نهادهای بینالمللی در چند دهه اخیر، تلاش کردهاند تا با اقدامات پیشگیرانه و مداخلات زود هنگام، نرخ وقوع خشونت و میزان بروز رفتارهای خشونتآمیز را بکاهند، اما شواهد و آمارها حاکی از آن است که همچنان نرخ وقوع رفتارهای خشونتآمیز (از جنگ و تروریسم تا قتل و تجاوز و نزاع و …) بالا است.
وقتی یونیسف گزارش میدهد چند صد میلیون زن (بیش از ۳۷۰ میلیون زن) در معرض تعدی و خشونت و آزار جنسی قرار گرفتهاند؛ مشخص است هر یک از این نوع خشونتها نه تنها امنیت روانی و اجتماعی بستگان و بازماندگان را متلاطم میسازد بلکه روان کل جامعه بشری را نیز آزار میدهد.
در نظر داشته باشیم آمار وقوع رفتارهای خشونتآمیز در ایران نیز جالب نیست؛ هزاران نفر به سبب خشونت و نزاع به کلانتریها و مراکز پزشکی قانونی کشور ارجاع داده شده و خشونت در روابط و تعاملات درون خانوادگی نیز همچنان نگران کننده است.
هر چند خوشبختانه بازه زمانی ۸ ماهه سال جاری کاهش ۹ درصدی نزاع و درگیریهای فردی و دسته جمعی را نشان میدهد و از سوی دیگر قتلها هم ۱۱ درصد کاهش و کشف آن ۹ درصد افزایش یافته و ۱۰۰ درصد قتلها نیز منجر به کشف شده است.
بی هیچ اغماض و بدون نیاز به استدلال؛ مشخص است که «پدیده خشونت» ریشه در عوامل ریز و درشت بیشماری دارد که بایستی مرتفع شوند؛ یکی از مهمترین آن عوامل ضعف در «مدیریت هیجانات» است. مادامی که آدمها فاقد مهارت مدیریت و کنترل هیجانات خود (اعم از ترس، خشم، وحشت و نفرت) باشند نمیتوان انتظار دور کردن خشم و خشونت را داشت.
عامل دیگر نقصان در «فرهنگ گفتوگو» است؛ متأسفانه برخی نمیتوانند مشکلات فردی یا تعارضات بین فردی را با تکلم و گفتوگو با یکدیگر حل و فصل کنند.
کاهش تراز «فضیلت مندی اخلاقی» که باعث میشود ویژگیهایی همچون خودمحوری، خودخواهی، عدم مدارا و ناتوانی در بخشش قدرت جولان بیشتری داشته باشند، از دیگر عوامل بروز خشم و خشونت است.
«ضعف در تابآوری» و پایین آمدن آستانه تحمل نیز سبب میشود فرد هر نوع رفتار و حرفِ انتقادی و مخالف را به منزله تهدید بنگرد و با خشم و خشونت پاسخ دهد.
در نهایت اگر فضیلتمندی اخلاقی در جامعه بسط و گسترش یابد و شهروندان مهارت مدیریت هیجانات خود را کسب کنند، به طور حتم با کاهش رفتارهای خشونتآمیز و فروکاسته شدن از تراز خشم و خشونت، امنیت ذهنی و روانی تک تک شهروندان افزایش یافته و شادابی حاصل میشود.