هر فردی می‌تواند حساب بانکی خود را وقف کند | مجله همه هیچ

وقف، نگه­داشتن و حبس کردن عین مال و جلوگیری از انتقال آن به دیگری، به‌وسیله‌ی یکی از عقود و قرار دادن منافع آن در جهتی­ که واقف آن را مشخص کرده است. مال وقف‌شده ویژگی‌هایی دارد، که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

– از اعیان باشد. (نه از منافع یا دیون)

– در ملکیت وقف‌کننده باشد.

– دارای منفعت حلال باشد. (برخلاف آلات قمار)

– منفعت آن، متعلق به حق غیر که مانع از تصرف است، نباشد؛ بنابراین واقف نمی­‌تواند ملکی را که رهن داده، وقف نماید.

– اصل مال، با استفاده از منافع آن، تمام نشده و به مقدار قابل توجهی باقی بماند؛ بنابراین وقف خوردنی و آشامیدنی، یا گُل برای بوییدن صحیح نیست.

– قابلیت ملکیت داشته باشد؛ بنابراین وقف شراب یا خوک صحیح نیست.

– قابل تحویل باشد؛ لذا وقف حیوان فراری که امکان تحویل آن نیست، صحیح نیست.

– برای منفعت حرام وقف نشده باشد؛ بنابراین وقف مکانی برای فروش شراب، یا برای استفاده­‌ی فِرَق ضالّه باطل است.

به گفته حجت‌الاسلام و المسلمین غلامرضا عادل، معاون فرهنگی – اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه، از آنجایی که در تعریف وقف آمده بود عین مال باقی بماند و از منافعش استفاده شود، مراجع عظام ابهاماتی پیرامون وقف پول داشتند. چون استفاده کردن از پول مساوی با خرج کردن است. مقدمه‌ای پیرامون وقف پول آماده شد و از دفتر رهبر انقلاب سوالی تحت عنوان استفتا پرسیده شد. حضرت آقا در پاسخ به استفتا جواز وقف پول را با توضیحات آن صادر کردند.

بنا به استفتا رهبر انقلاب اسلامی، «به نظر می‌رسد بقا مالیت پول، توجیه قابل قبولی برای صحت وقف آن است. والله العالم. در این مسأله نیاز به اطلاق نیست. زیرا وقف جزو عناوین امضا شده در شرع است و حکم تأسیسی نیست و شک نمی‌توان داشت آن کسانی که وقف را تأسیس و در طول زمان‌ها اجرا کرده‌اند، هدفشان این بوده که چیز ثابتی را بگذارند که عوائد آن صدقه جاریه باشد. بلی ممکن است در آن روزگار چیز ثابت، منحصر در عین بوده است، اما این موجب اختصاص حکم به عین نمی‌شود؛ چون غرض و هدف معلوم است و شارع مقدس همین را امضا فرموده است. والحمدلله»

حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی، نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه درباره روش‌های نوین وقف که سازمان اوقاف برای ترویج آن ورود کرده، گفت: در روش‌های نوین وقف، نیت‌هایی که در حوزه دانش بنیان‌ها صورت می‌گیرد، زیاد است. مثلاً می‌گوییم واقفان در حوزه دانش بنیان‌ها وقف پول کنند.

حجت‌الاسلام خاموشی ادامه داد: مردم باید بدانند که هر فردی می‌تواند بجای رقبه (زمین) حساب بانکی خود را وقف کند. یعنی حسابش را اعلام وقفیت کند. هر پولی هم به آن حساب آمد، حکم وقف دارد و سود پول را هزینه نیت واقف می‌کنیم.

پیش از این، نماینده ولی فقیه در نشست تخصصی بررسی نحوه مشارکت و هم افزایی برای تحقق سند توسعه وقف قرآنی گفته بود، از زمانی که استفتا پول و سهام را از محضر مقام معظم رهبری به عمل آوردیم، توانستیم حرکت خوبی را در این زمینه انجام دهیم. اخیراً هم به دنبال استفتا وقف سکو‌ها (پلتفرم‌ها) هستیم.  سازمان اوقاف می‌تواند با مولدسازی و رفتن به سمت به جریان انداختن پول‌های راکد، وقف را به سمت رفع نیاز‌های مردم ببرد و از جانب دیگر به سمت رعایت وقف برای کار‌های سودآور اتفاقات خوبی را رقم بزند.