ترحم بهزاد مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، به موضوع تاثیر بارندگی ها در تولید علوفه، میزان تاج پوشش گیاهی و برنامه هفتم در خصوص عملیات احیا، اصلاح و مدیریت مراتع پرداخت.
وسعت مراتع و منابع طبیعی کشور چقدر است؟
بهزاد: مراتع کشور بدلیل کارکردهای متفاوت از اهمیت بالایی برخوردار است. مراتع از لحاظ زیستی و پایداری سرزمین ارزش فراوانی دارد که براین اساس باید توجه ویژه ای از سوی مسئولان نظام صورت بگیرد.
بنابر آمار از مجموع ۱۶۴.۸ میلیون هکتار عرصه های کشور، ۱۳۴.۴میلیون هکتار وسعت منابع طبیعی است که ۳۲۶ میلیون هکتار از عرصه های منابع طبیعی را بیابان، ۱۷میلیون هکتار جنگل و ۸۴.۸ میلیون هکتار معادل بیش از ۶۳درصدعرصه های منابع طبیعی را مرتع تشکیل می دهد.
از مجموع ۶۳ درصد عرصه های منابع طبیعی ۷.۲ میلیون هکتار مراتع متراکم وجود دارد که بیش از ۵۰ درصد تاج پوشش گیاهی است و ۲۱.۴ میلیون هکتار مراتع نیمه متراکم وجود دارد که بین ۲۵ تا ۵۰ درصد تاج پوشش گیاهی است. همچنین ۵۶.۲ میلیون هکتار نیز مراتع کم تراکم و فقیر وجود دارد که بین ۲۵ تا ۵ درصد تاج پوشش گیاهی هستند.
آیا محدودیتی در بهره برداری از عرصه های منابع طبیعی وجود دارد؟
بهزاد: به استناد ماده ۲ قانون ملی شدن و حفاظت، رسالت و وظیفه اصلی سازمان منابع طبیعی بهره برداری بهینه و اصولی از عرصه های منابع طبیعی است و طبق ماده ۳ قانون حفاظت و بهره برداری جنگل و مراتع مصوب ۲۵ مرداد سال ۱۳۴۶، هرگونه بهره برداری از عرصه های منابع طبیعی باید در قالب طرح باشد و همواره قبل از تهیه طرح، بهره برداران باید شناسایی و پروانه طرح در اختیارشان قرار بگیرد.
به استناد همان ماده قانونی و ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی هیئت مصوب وزیران اقدام به تهیه نامه و شیوه نامه و ابلاغ به استان ها کردیم. براین اساس۸۳ میلیون هکتار از عرصه های منابع طبیعی را ممیزی و ۲۱ هزار خانوار را شناسایی کرده ایم.
بنابر آمار سال گذشته ۴ میلیون و ۷۰۰ هزارهکتار تهیه طرح مرتع داری داشتیم و همواره هرگونه کارهای احیا و اصلاح باید براساس برنامه های پیش بینی شده در طرح مرتع داری که مصوب کمیته فنی استاندارد دارد، انجام شود.
بارندگی ها چقدر علوفه در مرتع تولید می کند؟
بهزاد: هر میلی متر افزایش یا کاهش بارندگی منجر به ۰.۸کیلوگرم افزایش یا کاهش تولید علوفه در مراتع کشور می شود.
همه ساله پایان اردیبهشت ماه براساس اعلام سازمان هواشناسی میانگین بارندگی اعلام و نسبت به سنوات گذشته سنجیده می شود، اما به طور کلی در شرایط نرمال میزان تولید علوفه در مراتع ۱۰.۷ میلیون تن با ۲۴۰ میلی متر بارندگی بوده است که طبق روال سنوات قبل در پایان اردیبهشت ماه گزارش‌های هواشناسی بررسی و با این آمارها مقایسه و میزان تولید علوفه و ظرفیت مراتع اعلام می شود.
در صورت بارش های نرمال و تولید علوفه ۱۰.۷ میلیون تن در مرتع طی ۷ ماه، ۳۸ میلیون واحد دامی می تواند از لحاظ ظرفیت چرا کند.
اگرچه ورود دام در مراتع منجر به تخریب می شود، اما اگر براساس ظرفیت و ورود و خروج مشخص وارد شود، نه تنها آسیبی به مرتع نمی رساند، بلکه به ارتقای ضریب پوشش گیاهی و مرتعی کمک می کند.
در برنامه هفتم درچه سطح از مراتع کشور اصلاح و مدیریت صورت می گیرد؟
بهزاد: بنابر برنامه ریزی صورت گرفته در برنامه هفتم قرار است برای۲۰ میلیون هکتار از مراتع عملیات احیا، اصلاح و مدیریت مراتع در سطح کشور صورت گیرد؛ به طوریکه یک میلیون هکتار عملیات بیولوژیک، یک میلیون و ۲۵۰ هزار هکتار عملیات بیومکانیک و ۵۰۰ هزار هکتار تبدیل دیمزار کم بازده، ۲۴۵۰ هزار هکتار حفاظت و مابقی به صورت مدیریت چرا در عرصه های مرتعی صورت گیرد.
خبرنگار: آزاده محبی
