برنج دومین محصولات استراتژیک و اساسی کشور بعد از گندم محسوب می شود که در برنامه هفتم بر خودکفایی آن و بی نیازی از واردات تامین شده است. بنابر آمار‌های اعلامی فعالان بخش کشاورزی سالانه ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج مورد نیاز کشور است که با احتساب تولید داخل، سالانه ۸۰۰ هزار تن تا یک میلیون تن کسری برنج مورد نیاز باید از طریق واردات تامین شود.
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، سال گذشته یک میلیون و ۱۱۷هزار تن برنج به ارزش یک میلیارد و ۳۰۵ میلیون و ۹۸۵ هزار دلار وارد کشور شد، این درحالی است که در سال ۱۴۰۱ رقمی حدود یک میلیون و ۷۸۰هزار تن از این کالای اساسی به ارزشی بالغ بر دو میلیارد و ۱۳۷میلیون دلار وارد کشور شده بود.
براساس اصلاحیه مصوبه هیئت وزیران برنج و روغن خام به لیست کالا‌های مشمول دریافت ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۳ اضافه شد.
مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج درباره آخرین وضعیت واردات برنج گفت: برای ۲ماهه ابتدای امسال تنها ۱۳۰ هزار تن برنج برای واردات ثبت سفارش شده که در نهایت کمبود عرضه منجر به نوسان قیمت در بازار شده است که استمرار این روند، بازار برنج در سال جدید هم تحت تاثیر خود قرار می دهد. برای رسیدن بازار برنج ایرانی و خارجی به ثبات انتظار می رود تا قبل از دوره ممنوعیت ۸۰۰ هزار تن تا یک میلیون تن برنج وارد کشور شود.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایرانی قیمت کنونی هرکیلو برنج هاشمی را ۱۱۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، برنج پرمحصول بر پایه ۸۰ هزار تومان و ارقام برنج هندی و پاکستانی را در محدوده ارقام پرمحصول اعلام کرد.
بررسی‌های میدانی از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت کنونی هرکیلو برنج هاشمی در خرده فروشی‌ها ۱۲۰ تا ۱۷۰ هزار تومان، برنج شیرودی و ندا ۸۰ تا ۱۲۰ هزار تومان، برنج هندی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان و پاکستانی ۸۵ تا ۱۰۰ هزار تومان است. گرچه طبق گزارش مرکز آمار، متوسط قیمت برنج ایرانی در فروردین ماه امسال ۹ درصد پایین‌تر از قیمت سال گذشته بوده است.
افزایش بهره وری در واحد سطح یکی از راهکارهای اساسی برای دستیابی به خودکفایی برنج
سهراب سهرابی مجری طرح خودکفایی برنج وزارت جهاد کشاورزی گفت: بنابر آمار سال گذشته سطح زیرکشت برنج در استان های مختلف اعم از شمال و جنوب کشور و دیگر مناطق به ۷۷۰ هزارهکتار رسید که از این محل ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن شلتوک و ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج سفید تولید شد.
او سرانه مصرف برنج را ۳۵ کیلوگرم به ازای هر ایرانی اعلام کرد و افزود: بنابر آمار با احتساب سرانه مصرف سالانه حداکثر ۳ میلیون تن برنج مورد نیاز کشور است که با احتساب ۲۰۰ هزار تن ذخایر استراتژیک هم، ۷۰۰ هزار تن از نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود.بنابر ابلاغ سند امنیت غذایی و ریاست جمهور، سرانه مصرف برنج از ۹۵ گرم به ۷۸ گرم در روز باید طی ۸ سال آینده برسد.
مجری طرح برنج با اشاره به راهکارهای خودکفایی برنج افزود: وزارت جهاد برای رسیدن به خودکفایی به‌دنبال افزایش سطح زیرکشت نیست، بلکه با افزایش بهره وری در واحد سطح، اجرای امور زیربنایی در اراضی شمالی، توسعه کشت ارقام جدید، یکپارچه سازی اراضی، توسعه سامانه های نوین آبیاری، توجه به تغذیه گیاهی و مصرف کود، مبارزه با علف‌های هرز و روش های خشکه کاری به‌دنبال افزایش بهره‌وری تولید به ازای آب مصرفی است به گونه ای که با حداقل آب مصرفی برنج مورد نیاز داخل را به منظور بی نیازی از واردات تامین کند.
حمایت های دولت سیزدهم و اقدامات وزارت جهاد کشاورزی از تولید و تولید کنندگان داخلی منجر به افزایش تولید برنج و مدیریت بازار داخل و در نهایت کاهش خروج ارز از کشور شد.
خودکفایی برنج با اعمال سیاست های حمایتی در برنامه هفتم محقق می شود
در ادامه قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: ظرفیت خودکفایی برنج در سه استان شمالی وجود دارد و تنها به بهانه تنظیم بازار نباید واردات بی رویه برنج انجام شود.
او با بیان اینکه پتانسیل خودکفایی برنج در کشور وجود دارد، افزود: تحقق خودکفایی برنج به عنوان یکی از سیاست های برنامه هفتم و وزارت جهاد کشاورزی مستلزم حمایت‌های لازم در بحث قیمت و خرید توافقی با نرخ مناسب است، در غیر این صورت کشاورزان برای امرار معاش ناگزیر به تغییر کاربری و ویلاسازی هستند. با خرید توافقی و پرداخت یارانه به تولیدکننده داخل به جای کشاورز خارجی، علاوه بر پایداری تولید و استمرار کشت، برنج با قیمت مناسب بدست مصرف کننده می رسد به طوریکه دهک های کم درآمد هم توان خرید برنج ایرانی را خواهند داشت. بدیهی است که برنج خارجی با ارز نیما وارد کشور می شود، با تولید داخل که کشاورزان با ارز آزاد تولید می کنند، قابل قیاس نیست.
رئیس نظام صنفی کشاورزی گفت: برآورد‌ها حاکی از آن است که امسال تولید برنج به بالای ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برسد، از این رو طی یک برنامه ۵ ساله با اعمال سیاست‌های حمایتی لازم خودکفایی تحقق می‌یابد.
با توجه به سیاست وزارت جهاد و پتانسیل خودکفایی برنج در داخل انتظار می رود که مسئولان به جای حمایت از کشاورزان خارجی، با خرید توافقی ارقام پرمحصول به نرخ منطقی از کشاورزان داخلی حمایت کنند تا برای کسری نیاز کشور ناگریز به واردات برنج و خروج قابل توجه ارز از کشور نباشیم.
