معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تداوم رایزنی برای انتقال مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به این سازمان گفت: با توجه به اینکه سازمان محیط زیست تنها متولی حفظ ذخایر ژنی جانوری در کشوراست بنابراین کنوانسیونی مثل کنوانسیون تنوع زیستی که رویکرد اصلی آن حفظ منابع ژنتیک است، بهتر است در سازمان محیط زیست فعالیت کند.
کنوانسیون تنوع زیستی یکی از کنوانسیونهای مهم سازمان ملل متحد است که ذیل برنامه محیط زیست ملل متحد و بنا به درخواست جامعه بینالملل در سال ۱۹۹۲ و در اجلاس سران زمین در ریودوژانیرو برزیل به تصویب رسید. تا قبل از این کنوانسیون، کنوانسیونها یا معاهدههای مختلفی درباره تنوع زیستی در سطوح مختلف بینالمللی ایجاد شده بود، اما ضعف تمامی این کنوانسیونها یا معاهدهها این بود که تک بعدی بودند و تنها بخشی از تنوع زیستی را پوشش میدادند.
بنابراین کشورهای مختلف لزوم ایجاد کنوانسیونی جامع که در برگیرنده تمامی ابعاد تنوع زیستی باشد را حس کردند. پس از فرایندی از مذاکرات، این کنوانسیون در نهایت در سال ۱۹۹۲ تصویب و اجرایی شد. در حال حاضر به جز کشورهای ایالات متحده آمریکا و واتیکان تمامی کشورهای دنیا عضو این کنوانسیون هستند.
این کنوانسیون سه هدف اصلی را دنبال میکند که شامل حفاظت از تنوع زیستی، بهرهبرداری پایدار از تنوع زیستی و دسترسی و تسهیم عادلانه منافع حاصل از بهرهبرداری منابع ژنتیکی میشود.
قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به این کنوانسیون در سال ۱۳۷۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی سپس تایید شورای نگهبان رسید و از آن پس، دولت جمهوری اسلامی ایران عضوی از این کنوانسیون است. تا قبل از سال ۱۳۹۸، مرجعیت این کنوانسیون در وزارت امور خارجه بود. بنا به تصمیم اتخاذ شده در هیات دولت در ۱۳ آبان سال ۹۷ مرجعیت این کنوانسیون از وزارت امور خارجه به وزارت جهاد کشاورزی انتقال پیدا کرد این در حالیست که سازمان محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از گونههای گیاهی و جانوری در حال رایزنی برای انتقال مرجعیت کنوانسیون به این سازمان است.
حسن اکبری درباره اقدامات انجام شده برای انتقال مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به سازمان حفاظت محیط زیست اظهارکرد: ما رایزنیهایی در این زمینه انجام دادهایم و چنین تصمیم باید در سطح کلان دولت گرفته شود بنابراین نمیتوانم درباره نتیجه پیگیریها نظر قطعی بدهم.
وی تاکیدکرد: سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه حفظ منابع ژنتیک حیات وحش کشور تلاش میکند و عمده نیروهای ما نیروهای حفاظتی است و عمده اقدامات ما با هدف حفاظت انجام میشود حتی اگر برای جایی مساله بهرهبرداری مانند اکوتوریسم را مطرح میکنیم، این کار با هدف ایجاد منابعی برای حفاظت است. در این شرایط اگر کنوانسیونی مانند کنوانسیون تنوع زیستی – که رویکرد اصلی آن حفظ منابع ژنتیک کشور است – در سازمان محیط زیست باشد، متناسبتر خواهد بود.
اکبری در پایان ضمن بیان اینکه به هر حال درباره این موضوع باید در دولت بحث شود و ممکن است که دلایل خاصی باشد که قبلا چنین تصمیمی گرفته شده است، اظهارکرد: در مراحلی انتقال مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به نقطهای رسید که در آستانه تصمیمگیری بود. به عنوان نمونه جزو موضوعات در نظرگرفته شده برای طرح در کارگروه ملی ایمنی زیستی بود که قبلا این موضوع در آن مطرح و تصمیمگیری شده بود، اما فرصت نشد تا در این کارگروه مورد بررسی قرار گیرد.
منبع: ایسنا